Azaroak 25

Azaroaren 25a “Emakumeen aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Eguna” da. Nazioarteko egun honen jatorria Patria, Minerva eta Maria Teresa Mirabal ahizpen hilketan datza; hauek ere "Las Mariposas" izenez ezagutzen dira, demokraziaren alde eta Rafael Leonidas Trujillo Dominikar Errepublikako diktadorearen aurka egindako borroka aktiboaren ondorioz.

Hiru ahizpak eta haien senarrak epaituak izan ziren dominikar estatuaren segurtasunaren aurka egiteagatik. Gizonezkoak kartzelara sartu zituzten, emakumeak libre geratu ziren. Hala ere, senideak gartzelan bisitatzetik itzuli ondoren, Inteligentzia Militarreko Zerbitzuko Heriotzaren Eskuadroi batek bahitu egin zituen, berehala La Cumbre herriko etxe batera eramateko.

Hirurak hil zituzten diktadorearen sikarioek emandako jipoi bortitzen ondorioz. Gainera, hilketa basatia ezkutatzen saiatu ziren, trafiko-istripu baten itxurak eginez. Azaroaren 25ean aurkitu zituzten hiru emakumeen gorpuak, eta gertaera horrek herri dominikarra Trujilloren botere sutsuaren aurka esnatzea ekarri zuen, hilabete batzuk geroago tronutik kendu eta hil baitzuten.

Azkenik, hiltzaileak 1962an atxilotu eta epaitu zituzten, eta espetxe-zigorra ezarri zieten. Zigor horiek ez ziren erabat bete, eta aske geratu ondoren, hiltzaileek Estatu Batuetara ihes egin zuten, bertan asiloa jaso eta arrazoi naturalengatik hil zirelarik.

Hilketa bortitza gertatu eta 20 urtera, Latinoamerikako mugimendu feministak data hori aukeratu zuen emakumea indarkeriaren aurka defendatzeko eskatzeko. 1999an, NBEk azaroaren 25a berretsi zuen “Emakumeen Aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Nazioarteko Egun” gisa.

Genero indarkeriaren aurkako Zapata Gorriak

Emakumearen eskubideak aldarrikatu eta defendatzeko testuinguru honetan, Udalak bat egin du Elina Chauvet artista mexikarrak bere senarrak hildako ahizpa hil ondoren genero-indarkeriaren aurka sortutako “Zapata Gorriak” ekimenarekin, bere herrialdean emakumeen aurka erabilitako indarkeria salatzeko.

Elina Chauvet bere sortzailearen hitzetan, zapata hauek “hildako hainbeste emakumeren gabezia eta beren maiteen artean uzten duten hutsunea irudikatzen dute. Kolore gorriak odola eta indarkeria aipatzen ditu, baina maitasunarekin lotzen den kolorea ere bada, genero-indarkeriaren biktima izan diren eta bizitza galdu duten hainbeste emakumerenganako maitasuna. Kolore gorriak odola adierazten du, baina itxaropen mezua ere badu, maitasunarekin lotzen dugun kolorea delako, eta horretaz dihardu obra honek, nire arrebarenganako maitasunaz. Gainera, ikusmen-inpaktu handia du kaleetan. Gizartearen gaitz endemikotzat jotzen den indarkeriari arreta jartzea du helburu. Emakumeen aurkako indarkeria ateetatik barrura geratzen da. Horregatik dago arte publikoaren beharra.”

Emakumeen aurkako indarkeriaren arazoa zeharkakoa da, gizarteko talde eta munduko leku guztietan gertatzen dena. Hori dela eta, Amnistia Internazionala, Nire gorputza kanpaina globalaren barruan kokatzen du. Nire eskubideek proiektu honen erreplika bat hasi dute, eta Hondarribiatik horri gehitu nahi izan diogu.

Jaberik gabeko oinetako abandonatuak hilketen eszenetan agertzen dira, eraildako emakume horien absentzia gogoraraziz. Horrela, feminizidioak aurrez aurre gaitzestea eta, azken finean, emakumeen aurkako edozein indarkeria mota arbuiatzea sinbolizatzen du ekintzak.

Aste moreko beste jarduera batzuk

2021eko edizioa

2020ko edizioa

Emakumearen aurkako indarkeria desagerrarazteko nazioarteko egunerako bideoa, Carlos Zapirain, Gym Jazz Kuki García, Amaiyuu Dantza Studio eta Pilar Peña Dantza Eskolak eginda eta Bideosarek eta Emekik ekoiztua.